Wijzigingen financiële risico's

De financiële risico’s betreffen een overzicht van de belangrijkste financiële risico’s die een bestuur loopt en hoe het bestuur denkt deze al dan niet onder controle te krijgen. Het is onmogelijk om alle risico’s in kaart te brengen De meeste risico’s en bijhorende beheersmaatregelen zijn opgenomen in het organisatiebeheersingssysteem. Onderstaande overzicht brengt bepaalde risico’s in kaart .

Sinds 2020 rekenen de banken negatieve intresten aan vanaf bepaalde drempelbedragen op rekening. Volgende bedragen gelden voor Belfius Bank:

• Zichtrekening  500.000 euro

Beheersmaatregelen:

Nu wordt er zoveel als mogelijk negatieve rente vermeden door een dagdagelijkse opvolging met cashpooling over de entiteiten heen en door het werken met meerdere banken. Maar indien de drempelbedragen van de gemeente verder dalen, kan het niet uitgesloten worden dat er negatieve rente zal moeten betaald worden.

Vanaf september 2022 worden er geen negatieve intresten meer aangerekend.

Inwoners en bedrijven vinden steeds vaker de weg naar juridische procedures om hun gelijk te halen in een dispuut waarin de lokale overheden betrokken zijn.
In de vorige jaren en op heden zijn er geschillen met betrekking tot fiscaliteit, omgevingsvergunningen, overheidsopdrachten, de aansprakelijkheid als wegbeheerder, enzovoort.

De geschillen worden centraal opgevolgd door de juridische dienst, en de mogelijke (negatieve) financiële impact wordt tijdig en ernstig ingeschat. Indien nodig kan het bestuur financiële reserves aanleggen als er onzekerheid is wat betreft de goede afloop van een hangend geschil van een belangrijke omvang. Het bestuur laat zich meestal bijstaan door juridische experten.

Lopende belangrijke geschillen:

• Er is een ondergronds lek in de douches van de sporthal MEOS. Er werd hiervoor een schadedossier ingediend. De verantwoordelijkheid werd nog niet vastgesteld. Er werden in 2019 reeds herstellingen uitgevoerd zodat het lek niet nog meer schade zou veroorzaken. Er werd een tijdelijke oplossing voorzien. De procedure is nog steeds lopende. De verzekering zal tussenkomen in het herstel van 2 kleedkamers.

Beheersmaatregel en opvolging
•    De geschillen worden opgevolgd door de juridische dienst.
•    Van zodra meer zekerheid is inzake de omvang van het geschil wordt er een reserve aangelegd in de boekhouding
•    Het bestuur is ingedekt via de verschillende verzekeringspolissen.

Ook rond het dagelijks betaalverkeer van lokale besturen vallen een aantal risico's te noteren. Er zijn immers concrete fraudegevallen gekend bij andere besturen waarbij facturen van leveranciers onderschept worden door oplichters, die vervolgens een quasi perfecte kopie overmaken aan het lokaal bestuur met dien verstande dat het rekeningnummer werd aangepast. Op die manier tracht men grote sommen te onderscheppen.

Ook CFO-fraude is een gekend fenomeen in de sector. De oplichter geeft zich in dit geval uit als een gezaghebbende persoon of tracht op een sluikse wijze te achter halen wie welke tekenbevoegdheid heeft. Op basis van mooie praatjes wordt vervolgens geprobeerd om medewerkers aan te zetten tot het uitvoeren van financiële transacties richting de bankrekening van de oplichter.
Ook 'hacking' (het ongeoorloofd binnentreden in computersystemen of het versleutelen van bestanden om deze dan tegen betaling opnieuw vrij te geven) en phishing (valse e-mail berichten versturen met de bedoeling om de ontvanger aan te zetten tot de verrichting van een financiële transactie of het vrijgeven van codes) zijn een gekend fenomeen.
Regelmatig worden de diensten op de hoogte gebracht van dit risico door de ICT dienst.

Naast risico's rond fraude zijn er ook de gekende risico’s met betrekking tot de inhoudingsplicht in het kader van overheidsopdrachten. In verschillende fases van de overheidsopdracht wordt dit gecontroleerd via een centrale site van de RSZ.

Beheersmaatregel en opvolging
•    Er zijn interne procedures vastgelegd om dit risico te minimaliseren. Er kunnen maar een beperkt aantal medewerkers bankrekeningen toevoegen of wijzigen en er wordt steeds via een externe bron een controle uitgevoerd.
•    ICT sensibiliseert de medewerkers op gebied van phishing en hacking

Een oud zeer in heel veel lokale besturen is de lage graad van de realisatie van het vooropgestelde investeringsprogramma. Uitvoeringsgraden lager dan 60% zijn geen uitzondering ook niet bij Maldegem. Dit zorgt voor heel veel problemen, niet alleen inzake optimale projectplanning, maar eveneens kan dit leiden tot onrealistische budgettering en vooral inefficiënte financiering. 
De BBC beoogt de financiering te sturen vanuit liquiditeitsnoden en niet langer vanuit de budgetten. Maar ook dit vereist binnen het bestuur een degelijk projectmanagement, wat niet alleen een duidelijke en tijdsgebonden planning inhoudt, maar al evenzeer een realistisch en haalbaar investeringsprogramma. Er wordt te vaak vanuit politiek oogpunt projecten en investeringen in een bepaald jaar ingeschreven, terwijl vooraf goed geweten is dat deze niet haalbaar zijn. Hoeveel het bestuur op jaarbasis kan investeren is immers zowel financieel als operationeel gelimiteerd. Dergelijke wijze van budgettering belast de administratie onnodig. Enerzijds de uitvoerende diensten, die de druk en stress ervaren om het onhaalbare toch mogelijk te maken. Anderzijds de financiële dienst, die zijn thesaurieplanning en het aangaan van nieuwe leningen niet kan stoelen op betrouwbare cijfers en assumpties. Dit kan opgelost worden door te werken met kortetermijnleningen, om dan na een periode over te gaan tot structurele financiering onder de vorm van een langlopende lening aangegaan in functie van de reële realisatiegraad.

Beheersmaatregel en opvolging

• Bij de opmaak van de meerjarenplanaanpassing wordt er een realistische projectplanning opgemaakt die financieel en operationeel haalbaar is.
• Pepperflow wordt gebruikt als monitoring en projectplanning tool
• Projectfiches worden gebruikt, die gevalideerd dienen te worden indien er een belangrijke financiële en/of operationele impact is.
• Periodieke rapportering over de vooruitgang van budgetten en projecten

De energieprijzen stijgen zeer sterk. dit heeft een grote jaarlijkse financiële impact. De energieleverancier vlaams energiebedrijf maakt ramingen op. Deze van augustus 2022 zijn opgenomen in onderstaande tabel. Deze ramingen worden opgenomen in de eerstvolgende wijziging van het meerjarenplan.

Er wordt sterk ingezet om het gemeentelijk patrimonium energiezuiniger te maken de komende jaren. Volgende zomer worden grote renovatiewerken uitgevoerd aan het zwembad.